Pisa - z Mazur do Narwi

Pisa jest nizinną rzeką, łączącą Wielkie Jeziora Mazurskie z Narwią. Bierze początek w jeziorze Roś w Piszu, przepływa przez wschodnią część Puszczy Piskiej oraz Równinę Kurpiowską i jako prawy dopływ wpada do Narwi na wysokości Nowogrodu. Najważniejszym bezpośrednim dopływem jest Kanał Turośl, inne dopływy to: Rybnica, Rudna, Pisza Woda, Wincenta i Skroda. Pisa na całej długości wynoszącej prawie 87 km (podawana często długość 80 km jest błędna!) jest szlakiem żeglownym, stąd oprócz kajaków często można spotkać na szlaku jachty żaglowe. Szerokość rzeki wynosi od około 20 metrów przy wypływie z jeziora Roś do ponad 30 m przy ujściu do Narwi. Pisa na całej długości silnie meandruje i jest dość głęboka i czysta. Jest to jedyna rzeka w tej części Europy, która płynie od początku do końca w kierunku południowym. Ze względy na to, że rzeka jest stosunkowo krótka i jest bezpośrednio połączona z Wielkimi Jeziorami Mazurskimi, wahania poziomu wody w ciągu roku są niewielkie. Na szlaku jest sporo pięknych miejsc biwakowych, stąd łatwo podzielić szlak kajakowy na dowolne odcinki. Naszym zdaniem spływ kajakowy Pisą najlepiej rozłożyć na 4-5 dni.

0,0 km – spływ kajakowy najlepiej rozpocząć z kampingu Pisz nad jeziorem Roś. Należący do samorządu (MOSiR) kamping jest ogólnodostępny i jest do dobre miejsce do wodowania kajaków.
0,6 km - początek Pisy. Dopływając mija się kilka przystani jachtowych i położony przy ładnie umocnionym i zagospodarowanym brzegu hotel Roś z restauracją nad brzegiem jeziora.
1,7 km - most kolejowy o stalowej, kratownicowej konstrukcji na trasie Szczytno – Ełk. Początek Pisy jest skanalizowany, brzegi są umocnione i mocno zabudowane. Płynąc mija się kilka restauracji, jednak wyjście z kajaka nie jest łatwe ze względu na wysokie, betonowe nabrzeże.

2,0 km - duży most drogowy na drodze nr 63 pomiędzy Łomżą a Węgorzewem.

2,2 km - most dla pieszych łączący dwie strony miasta. Po prawej stronie widoczny hotel Pisz. Brzegi Pisy są cały czas umocnione, ale można znaleźć miejsce do wyjścia i zrobienia zakupów w licznych pobliskich sklepach.

2,6 km - duży most drogowy na obwodnicy Pisza. 50 metrów dalej rzekę przecinaj rurociąg ciepłowniczy. Zbliżamy się do fabryki sklejek na prawym brzegu. Duże składy drewna zraszane wodą wydzielają charakterystyczny, nieprzyjemny zapach. Około 300 metrów za fabryką kończą się umocnione nabrzeża i krajobraz Pisy przybiera naturalny charakter. Brzegi rzeki są zarośnięte trzciną, płynąć mija się kilka małych pomostów wędkarskich.

4,8 km - koniec trzcin, lewy brzeg robi się dostępny umożliwiając przybicie kajakami i postój, ewentualnie biwak. Około 50 metrów od brzegu rośnie brzozowo – sosnowy las. Można tu również dojechać i ewentualnie od tego miejsca rozpocząć spływ. Na wysokości tego miejsca Pisa zakręca w prawo, a zaraz potem w lewo i brzegi znów są zarośnięte trzcinami. Za zakrętem rzeki w lewo widoczny kolektor odprowadzający ścieki z oczyszczalni. Dalej rozpoczyna się po obu stronach las dochodzący do rzeki, ale brzegi nie są zbyt dostępne i mocno zarośnięte, głównie trzciną. Często występują piaszczyste łachy, które są charakterystyczne dla Pisy na całej jej długości. Zależnie od poziomu wody mogą on mieć różną wielkość, często da się na nich nawet biwakować.
8,2 km - mały lewostronny dopływ Szparka o szerokości około 1 m. W oddali po lewej widoczna droga nr 63.
9,4 km - pompownia na lewym brzegu.
14,0 km - lewostronny dopływ uregulowanej rzeki Pisza Woda.

16,1 km - bardzo dobre miejsce na biwak na prawym, dość wysokim brzegu. Miejsce położone jest na ostrym zakręcie rzeki w lewo, widoczna drewniana wysoka kładka edukacyjna z platformą widokową nad brzegiem rzeki. Około 150-cio metrowa kładka przebiegająca 2,5 m nad ziemią w lesie ochronnym „Szast” obrazuje zniszczenia, jakie wyrządził w 2002 roku huragan w Puszczy Piskiej. Dużo miejsca na namioty, można tu też dojechać leśną drogą. Wyjście z kajaka nie jest zbyt wygodne, ale warto się tu zatrzymać.
18,9 km - ewentualne miejsce na biwak na lewym brzegu Pisy. Raczej niewygodne miejsce do wyjścia z kajaka. Około 300 metrów wcześniej rzeka płynie koło lasu sosnowego na wysokiej piaszczystej skarpie, ale przybicie kajakami jest jeszcze trudniejsze.

19,4 km - ładne miejsce na biwak na lewym brzegu koło betonowego słupka oznaczającego wydzielenie leśne. Wyjście na ląd nieco lepsze. W pobliżu las brzozowo - sosnowy.
20,4 km - dobre miejsce na biwak na prawym brzegu Pisy na ostrym zakręcie w lewo. Łatwe wyjście z kajaków i niewielka łąka na namioty. W bezpośredniej bliskości wąska droga lokalna, ale do najbliższych zabudowań jest kilka kilometrów.

20,6 km - wysoki łukowaty most drogowy. Na lewym urwistym brzegu widać użytkowane łąki.
23,7 km - świetne miejsce na biwak na prawym brzegu na ostrym zakręcie Pisy w lewo. Brzeg zarośnięty brzozami i nie najlepszy do wyjścia, ale warto się tu zatrzymać. Po drodze występuje bardzo dużo łach piaskowych, na których można zatrzymać się na odpoczynek lub kąpiel.

24,1 km - kolejne miejsce na biwak na prawym brzegu na zakręcie rzeki w lewo. Ogólnie miejsc biwakowych pojawia się coraz więcej, ale wyjście z kajaków na ogół jest niewygodne. Pisa ma 20-25 metrów szerokości i obydwa brzegi są zalesione.
25,1 km - długi otwarty prawy brzeg z wysokimi olszami. Dużo miejsca na namioty i łatwo dostępne drewno na ognisko. Miejsce to ciągnie się około 200 metrów do ostrego zakrętu w lewo i najlepszy punkt na zatrzymanie kajaków jest właśnie na tym zakręcie. Las jest nieco gęstszy a brzeg znacznie łagodniejszy.
25,8 km - na zakręcie rzeki w lewo dość wysoki piaszczysty brzeg, który miejscami się obniża umożliwiając wyjście z kajaka. Dużo miejsca na namioty i łatwo dostępne drewno na ognisko.
26,2 km - kolejne dobre miejsce na biwak na prawym brzegu na ostrym zakręcie Pisy w lewo. Brzeg w kilku miejscach łatwy do wyjścia z kajaka. Widoczna niewielka wiata ze stolikiem, dużo miejsca na namioty i drewno na ognisko.

26,7 km - świetne miejsce na biwak na lewym, wysokim piaszczystym brzegu z lasem sosnowym. Wyjście nienajlepsze, ale widok rekompensuje wszelkie niedogodności. 200 metrów dalej las brzozowy i nieco bardziej dostępny brzeg.
27,5 km - następne doskonałe miejsce biwakowe. Łagodna łąka na lewym brzegu porośnięta olchami. Miejsce to jest dokładnie na zakręcie rzeki w prawo. Za zakrętem obydwa brzegi bardzo malownicze i łatwo dostępne na biwak.

29,7 km - most drogowy koło miejscowości Jeże położonej na lewym brzegu. W pobliżu mostu można się zatrzymać i wyjść 300 metrów do wsi po zakupy oraz do niskobudżetowego baru, w którym jednak można zjeść coś ciepłego. 500 metrów za mostem płynie się wzdłuż otwartych łąk porośniętych olszami. Można tu ewentualnie rozbić obozowisko, ale nie jest to miejsce szczególnie atrakcyjne.

33,5 km - mały prom na uwięzi nieopodal miejscowości Wincenta, której zabudowania widoczne są już wcześniej. Prom służy do przewozu maszyn i zwierząt gospodarskich na drugi brzeg, duże obszary są rolniczo użytkowane, lasy ustępują otwartemu krajobrazowi. W miejscowości jest sklep spożywczy. 100 metrów dalej mały lewostronny dopływ Pisy - rzeka Wincenta.
33,9 km - most drogowy

38,2 km - Doskonałe miejsce na nocleg, dużo miejsca na namioty i łatwo dostępne drewno. Na łagodnym zakręcie rzeki w lewo, stosunkowo wysoki prawy piaszczysty brzeg z sosnowym lasem. Najlepiej zatrzymać kajaki 40 metrów za tą skarpą, brzeg jest znacznie łagodniejszy. W oddali widoczny budynek ośrodka wypoczynkowego.
39,3 km - duży most drogowy koło miejscowości Kozioł. Przed mostem płynie się wzdłuż lewobrzeżnych zabudowań miejscowości Kruki, a za mostem Bazydły. Na początku miejscowości Kruki widoczne domki ośrodka wypoczynkowego. Na ewentualne zakupy najlepiej zatrzymać się za mostem na prawym brzegu.
44,3 km - mały prawostronny dopływ rzeki Rybnica.

46,3 km - na lewym brzegu, na ostrym zakręcie rzeki w prawo duże miejsce na biwak i możliwość rozpalenia ogniska. Łagodny piaszczysty brzeg dogodny do przybicia kajakami. Dobre miejsce na kąpiel.

47,3 km - most drogowy koło lewobrzeżnej miejscowości Ptaki na trasie Kolno - Myszyniec. 50 metrów przed mostem po lewej stronie mała zatoczka, dogodna do przybicia kajakami i wyjścia do pobliskiego sklepu po zakupy. Ławki i stoliki do odpoczynku.

47,6 km - miejsce na biwak na lewym brzegu w miejscowości Ptaki. Jest to teren gminny, łatwo przybić do łagodnego brzegu kajakami, jest też pomost ułatwiający dojście do brzegu.
51,3 km - prawostronny skanalizowany dopływ Kanał Turośl.

57,6 km - świetne miejsce na biwak na prawym brzegu Pisy na zakręcie rzeki w lewo. Dość wysoka skarpa z sosnowym lasem. Łatwo dostępne drewno na ognisko i dużo miejsca na namioty.
58,6 km - kolejne dobre miejsce biwakowe na prawym brzegu.
59,6 km - most drogowy, w pobliżu mostu obydwa brzegi łatwo dostępne dla kajaków.
63,1 km - na ostrym zakręcie rzeki w lewo na prawym brzegu łacha piaskowa i dogodne miejsce do zatrzymania kajaków i rozbicia obozu. W pobliżu las i łatwo dostępne drewno na ognisko. Kilka kilometrów dalej przepływa się koło zabudowań letniskowych na lewym brzegu.
74,7 km - most drogowy koło miejscowości Dobry Las. Ostrzeżenie przed rafą kamienną!
77,3 km - spory lewostronny dopływ Pisy - rzeka Skroda. Przy ujściu ma 4-5 metrów szerokości. Pisa jest już szersza i miejscami ma ponad 30 metrów.

79,9 km - bardzo dobre miejsce na biwak. Sosnowy las dochodzący do wody na prawym brzegu. Łagodny brzeg do wyjścia z kajaków i biwakowania. Łatwo dostępne drewno na ognisko.
80,4 km - doskonałe miejsce biwakowe przy piaszczystej wysokiej skarpie porośniętej brzozowo - sosnowym lasem; chyba najładniejsze na całym szlaku. 300 metrów wcześniej równie dobre miejsce, ale tu łatwiej przybić kajakami.

86,0 km - most drogowy koło miejscowości Morgowniki. Na prawym brzegu przed mostem dobre miejsce do zatrzymania kajaków. Wcześniej płynie się przy umocnionym kamieniami lewym brzeg z zabudową rekreacyjną. Na końcu umocnionego odcinka jest mały sklep położony bardzo blisko wody.

86,6 km - ujście Pisy do Narwi dokładnie naprzeciwko Skansenu Kurpiowskiego w Nowogrodzie.
87,3 km - duży most drogowy przez Narew w Nowogrodzie.

87,4 km - koniec spływu. Bardzo dobre miejsce na wyciągnięcie kajaków na lewym brzegu, łatwy dojazd do samej wody. W pobliżu bunkier z II wojny światowej.